شمع خودرو
شمع خودرو و انواع آن
شمع خودرو یکی از اجزای مهم سیستم احتراق خودرو است که وظیفه اصلی آن ایجاد جرقه جهت احتراق مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق موتور میباشد. انتخاب شمع مناسب برای خودرو تاثیر مستقیمی بر عملکرد موتور، کاهش مصرف سوخت، شتاب خودرو و حتی طول عمر موتور دارد. در این مقاله به بررسی کامل انواع شمع خودرو و بهترین شمع برای خودروهای ایرانی خواهیم پرداخت.
انواع شمع خودرو
شمعها با توجه به جنس الکترود، ساختار و تکنولوژی ساخت به چندین دسته تقسیم میشوند. انواع متداول شمعهای خودرو شامل موارد زیر است:
۱. شمع نیکلی (معمولی)
این نوع شمعها از جنس نیکل ساخته میشوند و به دلیل قیمت پایین و دسترسی بالا، در خودروهای قدیمی و اقتصادی استفاده میشوند. عمر مفید این شمعها حدود ۲۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ کیلومتر است. شمعهای نیکلی عملکرد خوبی دارند، اما به مرور زمان و استفاده مکرر، الکترود آنها فرسوده شده و کارایی آنها کاهش مییابد.
۲. شمع پلاتینیوم
شمع پلاتینیوم از جنس پلاتینیوم در قسمت الکترود ساخته میشود. این شمعها دارای عمر طولانیتری نسبت به شمعهای نیکلی هستند (حدود ۵۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ کیلومتر) و از دقت بالایی در ایجاد جرقه برخوردارند. به دلیل مقاومت بیشتر در برابر حرارت و خوردگی، شمعهای پلاتینیوم عملکرد پایدارتری ارائه میدهند و به بهبود شتاب خودرو کمک میکنند.
۳. شمع ایریدیوم
شمع ایریدیوم دارای الکترودهایی از جنس فلز ایریدیوم است که مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت و خوردگی دارند. شمعهای ایریدیوم نسبت به شمعهای پلاتینیوم و نیکلی دقت بیشتری دارند و عمر آنها نیز طولانیتر است (حدود ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر). استفاده از این نوع شمع باعث بهبود عملکرد موتور و کاهش مصرف سوخت میشود.
۴. شمع سوزنی
شمعهای سوزنی دارای الکترودهایی با نوک تیزتر نسبت به شمعهای معمولی هستند. این طراحی به بهبود جرقهزنی و احتراق کمک میکند. این شمعها معمولاً از مواد پیشرفته مانند پلاتینیوم یا ایریدیوم ساخته میشوند و برای موتورهای پیشرفته و خودروهایی که نیاز به دقت بالاتری دارند، مناسب هستند.
۵. شمع دبل ایریدیوم
شمع دبل ایریدیوم یکی از پیشرفتهترین انواع شمعهاست که هم الکترود مرکزی و هم الکترود جانبی آن از جنس ایریدیوم است. این نوع شمع دوام و عمر بسیار بالاتری (حتی تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر) دارد و مناسب خودروهای با کارایی بالا و خودروهایی است که نیاز به جرقهزنی دقیق دارند.
بهترین شمع برای خودروهای ایرانی
در بازار ایران، خودروهای تولید داخل مانند پژو ۴۰۵، پژو پارس، پژو ۲۰۶ (موتور TU5)، سمند، دنا، رانا، تیبا، کوییک، ساینا و پراید بسیار رایج هستند. انتخاب شمع مناسب برای این خودروها بستگی به نوع موتور و نیاز به کارایی دارد.
شمع پژو ۴۰۵ و پژو پارس
برای خودروهای پژو ۴۰۵ و پژو پارس که از موتور XU7 استفاده میکنند، شمعهای نیکلی و پلاتینیوم به خوبی کار میکنند. اگر به دنبال عملکرد بهتر و عمر طولانیتر هستید، شمع ایریدیوم نیز گزینه مناسبی است.
شمع پژو ۲۰۶ (موتور TU5)
موتور TU5 به دقت بالاتری در احتراق نیاز دارد. شمع ایریدیوم و دبل ایریدیوم برای این موتور مناسب هستند. این شمعها به بهبود شتاب و کاهش مصرف سوخت کمک میکنند.
شمع سمند و دنا
موتورهای EF7 در سمند و دنا، به دلیل نیاز به دقت بالا در جرقهزنی، بهترین کارایی را با شمعهای ایریدیوم و دبل ایریدیوم دارند. این شمعها عمر طولانی و عملکرد پایداری ارائه میدهند.
شمع تیبا، ساینا، کوییک و پراید ۱۱۱
این خودروها که از موتورهای سادهتری استفاده میکنند، با شمعهای نیکلی و پلاتینیوم عملکرد خوبی دارند. با این حال، شمعهای ایریدیوم نیز میتوانند به بهبود شتاب و کاهش مصرف سوخت کمک کنند.
چه پایه شمعی برای ماشینهای ایرانی نصب میشود؟
بسته به نوع موتور و طراحی سیلندر، شمعها دارای پایههای مختلفی هستند. خودروهای ایرانی معمولاً از پایههای شمع ۱۴ میلیمتری استفاده میکنند. در زیر برخی از اطلاعات مربوط به پایه شمع این خودروها آورده شده است:
• پژو ۴۰۵، پژو پارس: پایه شمع ۱۴ میلیمتر
• پژو ۲۰۶ TU5: پایه شمع ۱۴ میلیمتر (شمع ایریدیوم و پلاتینیوم)
• سمند EF7: پایه شمع ۱۴ میلیمتر (شمع ایریدیوم)
• دنا: پایه شمع ۱۴ میلیمتر
• تیبا، ساینا، کوییک، پراید: پایه شمع ۱۴ میلیمتر
زمان تعویض شمع خودرو
زمان تعویض شمع به نوع شمع و شرایط استفاده از خودرو بستگی دارد. به طور کلی، توصیه میشود:
• شمعهای نیکلی: هر ۲۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ کیلومتر
• شمعهای پلاتینیوم: هر ۵۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ کیلومتر
• شمعهای ایریدیوم: هر ۸۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر
• شمعهای دبل ایریدیوم: تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر
توجه داشته باشید که شرایط رانندگی (مانند ترافیک سنگین یا دمای بالا) میتواند باعث فرسودگی سریعتر شمعها شود. بنابراین، بهتر است هر چند وقت یکبار شمعها را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.
جدول انتخاب شمع برای خودروهای ایرانی
نام خودرو,نوع موتور,شمع پیشنهادی,پایه شمع,زمان تعویض
پژو ۴۰۵,XU7,نیکلی / پلاتینیوم / ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۲۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر
پژو پارس,XU7,نیکلی / پلاتینیوم / ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۲۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر
پژو ۲۰۶,TU5,ایریدیوم / دبل ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۸۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر
سمند,EF7,ایریدیوم / دبل ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۸۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر
دنا,EF7,ایریدیوم / دبل ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۸۰,۰۰۰ تا ۱۵۰,۰۰۰ کیلومتر
تیبا، ساینا، کوییک,M15,نیکلی / پلاتینیوم / ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۲۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر
پراید ۱۱۱,B3,نیکلی / پلاتینیوم / ایریدیوم,۱۴ میلیمتر,۲۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر
انتخاب شمع مناسب برای خودرو اهمیت زیادی دارد. شمعهای نیکلی برای خودروهای اقتصادی و شمعهای پلاتینیوم و ایریدیوم برای خودروهای با عملکرد بالاتر مناسب هستند. با انتخاب شمعهای مناسب میتوانید عملکرد بهتری از موتور خودرو به دست آورید و همچنین مصرف سوخت را بهینه کنید.
شمع خودرو چیست ؟
در اتومبیل، شمع ابزاری است برای انتقال جرقههای متناوب برق داخل سیلندرها که در انتهای سیلندر و روی سرسیلندر در موتور اتومبیل نصب میشود و برق موتور که با حرکت متناوب دلکو به سر شمعها میرسد، طوری تنظیم شده که به هنگام فشردگی بخار بنزین در انتهای سیلندر جرقهای از انتهای شمع ساطع شده، و باعث انفجار بنزین و حرکت موتور میگردد. قسمت فلزی شمع که جرقه از میان آنها ساطع میشود، معمولاً از جنس مس، پلاتینیوم یا ایریدیوم است که به همین ترتیب عمر طولانیتری در عملکرد دارند.
انواع و اقسام شمع خودرو عبارتند از: شمع سرد، شمع گرم، شمع نیکلی، شمع پلاتینیومی، شمع ایریدیومی و شمعهای چند الکترودی. از جمله علائم خرابی شمع خودرو میتوان به رسوبات حاصل از احتراق در سر الکترودها و کثیف شدن آن، یا جرقهزنی نادرست و از بین رفتن الکترودها اشاره کرد. یکی از نشانههای خرابی شمع، سوختن الکترود میانی شمع است که از جنس نیکل میباشد.[۱]
قسمت میانی شمع معمولاً سرامیکی است. تا مانع از اتصال دو دو الکترود مثبت(+_ و منفی(-) شود.